Partner
Współczesne leczenie pacjenta nie jest procesem łatwym i wymaga niejednokrotnie interdyscyplinarnego, lecz także indywidualnego podejścia do cierpiącego człowieka. Wykonanie procedury oraz zastosowanie właściwej farmakoterapii nie zawsze skutkuje szybkim i pełnym powrotem do zdrowia. W wielu przypadkach proces leczenia kończy się na wypisaniu pacjenta do domu lub innego podmiotu leczniczego.
Podjęcie działań mających na celu szybkie usprawnienie ciężko chorych powinno być priorytetem nie tylko dla każdego medyka, lecz także dla osób decydujących o jakości leczenia. Doświadczenia krajów zachodnich Unii Europejskiej, jak również Stanów Zjednoczonych udowodniły istotne korzyści, jakie niesie za sobą wczesne uruchomienie pacjenta, którego leczenie skutkowało dłuższym unieruchomieniem.
Dlatego też wczesna mobilizacja powinna stanowić nieodzowny element leczenia ciężko chorych pacjentów. Badania naukowe jednoznacznie udowodniły, że wdrożenie wspomnianego postępowania znacząco poprawia proces zdrowienia, korzystnie wpływa na metabolizm, skraca czas leczenia, przyspiesza gojenie się ran oraz zmniejsza ryzyko niebezpiecznych dla życia powikłań.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że stan kliniczny znacznej cześć pacjentów, którzy po zakończeniu leczenia ciężkiej choroby w warunkach intensywnej terapii lub oddziałów intensywnego nadzoru zostali przekazani do innych jednostek, ulega szybkiemu pogorszeniu z powodów braku zdolności do samodzielnego funkcjonowania. Pacjenci ci wymagają wielokrotnie ponownej hospitalizacji w warunkach intensywnej terapii lub też umierają.
Tymczasem praktycznie wszystkie doniesienia naukowe wykazują istotną, praktycznie całkowitą redukcję tego typu powikłań u pacjentów, u których wdrożono procedury wczesnej rehabilitacji.
Obecnie większość pacjentów leczonych z powodu ciężkich, zagrażających życiu chorób nie jest niestety odpowiednio wcześnie oraz intensywnie rehabilitowana. Powodem takiego postępowania jest brak odpowiedniego sprzętu, jak i niedobór personelu.
Przeprowadzone w Klinicznym Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 4 w Lublinie badania jednoznacznie potwierdzają korzyści, wynikające z wczesnego uruchomienia krytycznie chorych pacjentów. Proces wczesnej mobilizacji wdrażany był jeszcze na etapie prowadzenia sztucznej wentylacji płuc u pacjentów z ciężką niewydolnością oddechową, w tym również u pacjentów leczonych z powodu COVID-19.
Wdrożenie takiego postępowania pozwoliło istotnie zredukować śmiertelność w tej grupie pacjentów. Już we wczesnym okresie leczenia pacjenci COVID wykonywali różne ćwiczenia fizyczne, które kontynuowano w okresie poizolacyjnym, uzyskując istotną poprawę wydolności oddechowej.
Wczesna mobilizacja zastosowana może być również u pacjentów wentylowanych respiratorem. Badania zespołu lekarzy i fizjoterapeutów Klinicznego Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii SPSK 4 w Lublinie udowodniły, że postępowanie takie jest nie tylko możliwe, lecz także istotnie poprawia parametry wymiany gazowej oraz pozwala na szybką redukcję dawek leków podtrzymujących układ krążenia. Wszyscy pacjenci poddani wczesnej mobilizacji zostali wypisani z intensywnej terapii do innych oddziałów szpitala, a następnie opuścili szpital w dobrej kondycji fizycznej.
Przedstawione powyżej doświadczenia mają charakter badań klinicznych. Wyniki pokazują, że wdrożenie wczesnej mobilizacji przyniesie duże korzyści zarówno ciężko chorym pacjentom, jak i systemowi ochrony zdrowia.
Słusznym zatem wydaje się być podjęcie problemu wdrożenia wczesnej mobilizacji także w innych oddziałach szpitala. Istotnie większe korzyści może przynieść utworzenie odrębnej jednostki lub zespołów lekarsko-fizjoterapeutycznych, zajmujących się wczesną mobilizacją pacjentów, po zakończeniu leczenia bezpośrednio zagrażających życiu chorób.
Specjalistyczne łóżko do pionizacji pacjenta dostarczyła firma ArjoHuntleigh Polska, globalny dostawca urządzeń, systemów i usług, które poprawiają jakość życia osób o ograniczonej sprawności ruchowej i rozwiązują problemy zdrowotne związane z wiekiem. Szczegóły na stronie www.arjo.com/pl-pl/.
O autorze:
Prof. UM w Lublinie dr hab. med. Wojciech Dąbrowski, kierownik Katedry i I Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, autor projektu „Wczesna rehabilitacja krytycznie chorych pacjentów w aspekcie poprawy wyników leczenia oraz skrócenia procesu rekonwalescencji i powrotu pacjenta do życia społeczno-zawodowego”, laureata 2. miejsca w Konkursie Inspiracje 2020.