Ten rok dla NIZP PZH – PIB to szereg kolejnych wyzwań, które wpisują się w realizację misji Instytutu, czyli kształtowanie zdrowia publicznego w Polsce, w szczególności w obszarze zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom, monitorowania czynników ryzyka w żywności, wodzie i powietrzu oraz promocji zdrowia – pisze dr n. o zdrowiu Grzegorz Juszczyk, Dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – NIZP PZH – PIB w Raporcie „Zdrowa Przyszłość – Inspiracje”, który ukazał się 12 lipca 2022 roku.
W 2022 roku w dalszym ciągu sytuacja zdrowotna związana z pandemią COVID-19 jest dla nas zasadnicza, ponieważ wymaga stałego monitorowania i szybkiego reagowania na potencjalne nowe fale zakażeń.
Podczas trwania pandemii misja Instytutu była wypełniana z pełnym zaangażowaniem, systematycznością i niewątpliwą korzyścią dla społeczeństwa. Instytut pozostaje w pełnej gotowości zarówno w obszarze laboratoriów analitycznych, jak i wsparcia naukowego.
Dodatkowo pandemia COVID-19 spowodowała znaczną nadwyżkę umieralności. Zaobserwowaliśmy fakt znacznego zróżnicowania tego zjawiska między poszczególnymi województwami. Wyzwaniem stojącym przed nami jest zatem wyjaśnienie tego zróżnicowania i zbadanie potencjalnych przyczyn nadmiarowej umieralności. Rezultaty tych analiz mogą pozwolić na wypracowanie optymalnej strategii działania w sytuacjach kryzysowych, pozwalającej na zminimalizowanie ryzyka nadmiarowych zgonów.
W tym roku ukaże się kolejna edycja raportu „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania 2022”, który będzie ukierunkowany na podkreślenie zmian zachodzących w zdrowiu Polaków w wyniku pandemii COVID-19. Wskazanie zmian we wskaźnikach zdrowia publicznego, w oparciu o wieloletnie trendy, może pozwolić na wypracowanie kierunków najważniejszych działań, mających na celu zminimalizowanie obserwowanych już obecnie skutków pandemii.
Pandemia COVID-19 stanowiła i nadal stanowi ogromne wyzwanie dla systemu zdrowia publicznego. Jedno z takich wyzwań ma charakter behawioralny, ponieważ ograniczanie skutków pandemii wymaga zmian w zachowaniu i długotrwałej współpracy ze strony społeczeństwa. A to szczególne wyzwanie z zakresu komunikacji. Postrzeganie ryzyka jest ważnym czynnikiem determinującym zachowanie wobec zagrożeń. Monitorowanie postrzegania ryzyka przez ludzi jest częścią zarządzania kryzysowego w przypadku poważnych katastrof i sytuacjach kryzysowych dotyczących zdrowia publicznego.
Aby kontrolować epidemie, takie jak COVID-19, niezbędny jest udział każdego z obywateli w działaniach zapobiegawczych. Ma to szczególne znaczenie w przypadku nowo pojawiającej się choroby, w sytuacji gdy środki zapobiegawcze, diagnostyka i leczenie są ograniczone, a skuteczna interwencja jest opóźniona. W celu trafnego postrzeganego przez ludzi ryzyka związanego z epidemią, konieczne jest podjęcie skutecznych działań, z uwzględnieniem kontekstu kulturowego społeczeństwa. Projekt NIZP PZH – PIB, dotyczący efektywnej komunikacji w przebiegu pandemii COVID-19, jest pierwszym z etapów prac nad opracowaniem materiałów dotyczących ram efektywnej komunikacji w zdrowiu publicznym.
Uruchomiony w grudniu 2021 roku system ProfiBaza jako pierwszy w Polsce obrazuje i dostarcza wiedzy, jakie działania zdrowia publicznego są podejmowane, czy odpowiadają one potrzebom zdrowotnym społeczności lokalnych, ale także ile one kosztują i jakie są ich efekty. W tym roku skupiamy się na poszerzaniu funkcjonalności systemu. Naszym celem jest połączenie systemu ProfiBaza z systemem e- Zdrowia, a szczególnie Internetowym Kontem Pacjenta (IKP), w celu poprawy dostępu do świadczeń zdrowotnych, skierowanych do obywateli. System ProfiBaza będzie udostępniał informacje na temat planowanych programów zdrowotnych i profilaktycznych systemowi e- Zdrowie. Tam z kolei dane będą przekazywane do systemu IKP, który informacje o realizowanych programach w sposób zindywidualizowany będzie wyświetlał na kontach pacjentów. To pomoże osobom zalogowanym do IKP korzystać z programów zdrowotnych i profilaktycznych ukierunkowanych na ich potrzeby i realizowanych w najbliższej okolicy.
Dane dotyczące sytuacji zdrowotnej ludności w Polsce, profilaktyki chorób i promocji zdrowia, mogą stanowić istotne źródło informacji koniecznej dla działań planistycznych, zarówno dla jednostek administracji publicznej różnych szczebli, dla służby zdrowia jak i dla przedsiębiorców pracujących w powiązanych branżach. Wszystkie nasze działania i projekty są i będą koncentrowały się na tym, aby w jak najskuteczniejszy sposób zadbać o zdrowie oraz jego profilaktykę wszystkich Polaków.
Na koniec warto dodać, że rozpoczęliśmy także projektowanie nowego Centrum Badawczo-Analitycznego NIZP PZH-PIB, którego otwarcie planujemy na koniec 2026 roku.
