Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Krakowie, od lat słynie z innowacyjnych działań mających na celu poprawę bezpieczeństwa pacjentów i personelu medycznego. Wdrożenie Interaktywnej Karty Oceny Ryzyka Zakażenia (IKORZ), wraz z towarzyszącymi temu działaniami organizacyjnymi i edukacyjnymi, nie tylko podnosi standardy bezpieczeństwa epidemiologicznego, ale również stanowi przykład innowacyjnego podejścia do problemów zdrowia publicznego.
W ciągu ostatnich lat na świecie, w tym także w Polsce, rośnie liczba zakażeń szpitalnych wywołanych przez drobnoustroje oporne na antybiotyki. W krakowskim szpitalu zauważono wyraźny wzrost liczby patogenów z opornością „Carbapenemase-Producing Enterobacteriaceae” (CPE) oraz „Vancomycin-Resistant Enterococci” (VRE).
Podjęliśmy decyzję o konieczność zwiększenia monitoringu pacjentów przyjmowanych do szpitala. Wprowadzenie Interaktywnej Karty Oceny Ryzyka Zakażenia było koniecznością – podkreśla przewodnicząca Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych, doktor Magda Baran.
Projekt nie był jedynie reakcją na obecny stan rzeczy, ale wynikał z chęci stworzenia trwałych rozwiązań, które poprawią efektywność wykrywania zagrożeń już na wczesnym etapie hospitalizacji pacjentów.
Interaktywna Karta Oceny Ryzyka Zakażenia – co to jest?
Karta została zaprojektowana z myślą o lekarzach i pielęgniarkach, którzy każdego dnia podejmują kluczowe decyzje dotyczące bezpieczeństwa pacjentów.
Interaktywna Karta nie jest jedynie narzędziem statystycznym, ale interaktywnym narzędziem wspierającym podejmowanie decyzji i umożliwiającym kontrolę działań – wyjaśnia dr Magda Baran.
Lekarz wypełnia kartę podczas przyjęcia pacjenta, a system natychmiast sugeruje dalsze kroki, takie jak izolacja pacjenta, przeprowadzenie badań przesiewowych lub powiadomienie Zespołu Kontroli Zakażeń Szpitalnych. To usprawniło zarządzanie epidemiologiczne w szpitalu. Wyniki badań przesiewowych pobranych bezpośrednio po przyjęciu na oddział są teraz dostępne już jako wyniki wstępne, co znacząco przyspiesza proces diagnozy i wdrażania odpowiednich środków zapobiegawczych.
Szkolenia i komunikacja z pacjentami
W ramach projektu cały personel medyczny, w tym pielęgniarki, lekarze, a także pracownicy pomocniczy, przechodzą intensywne szkolenia dotyczące patogenów, ich dróg szerzenia oraz zasad higieny rąk. Dzięki temu są odpowiednio przygotowani do radzenia sobie z zagrożeniami epidemicznymi.
Opracowano standardowy sposób informowania pacjentów i ich rodzin o rodzaju patogenu oraz procedurach postępowania w szpitalu i w domu, w przypadku identyfikacji nosicielstwa lub zakażenia CPE oraz VRE. Pacjenci są także informowani o potrzebie badań przesiewowych, zasadach izolacji oraz o środkach ochrony osobistej. Ta proaktywna edukacja ma na celu nie tylko zapewnienie pacjentom większego poczucia bezpieczeństwa, ale również przeciwdziałanie przenoszeniu patogenów.
Wyniki wdrożenia i przyszłość projektu
Projekt identyfikacji i redukcji zakażeń patogenami CPE i VRE został wdrożony na szeroką skalę w latach 2021-2023 i objął wszystkich hospitalizowanych pacjentów – łącznie 19 582 osoby. W tym czasie doszło do istotnego wzrostu identyfikacji nosicielstwa i zakażeń drobnoustrojami CPE oraz VRE – z 26 przypadków w 2021 roku do 128 przypadków w 2023 roku. Mimo tego wzrostu, wynikającego ze wzmożonej diagnostyki, nie stwierdzono ognisk epidemicznych związanych z zakażeniami tymi patogenami.
Jednym z najważniejszych osiągnięć projektu było zredukowanie ryzyka zakażeń szpitalnych, co wprost przekłada się na mniejsze koszty leczenia i szybszy powrót pacjentów do zdrowia.
Krakowski szpital planuje dalszy rozwój narzędzi monitorujących bezpieczeństwo pacjentów, a także rozszerzenie projektu o dodatkowe funkcje. Kontynuowane są również szkolenia personelu oraz działania mające na celu edukację pacjentów i ich rodzin.
Wdrożenie IKORZ to także ogromne wyzwanie logistyczne i organizacyjne. Działania muszą być skoordynowane pomiędzy różnymi oddziałami, Zespołem Kontroli Zakażeń oraz Pracownią Mikrobiologii. Dzięki zaangażowaniu personelu i wsparciu administracyjnemu projekt odniósł sukces, a jego efekty są już widoczne w codziennej pracy placówki.
Dr n. med. Michał Zabojszcz, dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej MSWiA w Krakowie.
Wprowadzenie Interaktywnej Karty Oceny Ryzyka Zakażenia to ogromny krok naprzód w zarządzaniu epidemiologicznym. Dzięki temu narzędziu możemy efektywnie monitorować stan zdrowia naszych pacjentów od momentu ich przyjęcia do szpitala. To również pozwala nam na szybkie podejmowanie decyzji dotyczących izolacji i leczenia. Cieszymy się, że nasz personel medyczny z tak dużym zaangażowaniem przystąpił do wdrożenia tego projektu, a rezultaty, które osiągnęliśmy w ciągu ostatnich trzech lat, potwierdzają, że jesteśmy na właściwej drodze. Bezpieczeństwo pacjentów jest dla nas priorytetem, a wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań to najlepszy sposób na jego zapewnienie.
